Aktualności

Prezydent miasta Poznania, pan Ryszard Grobelny, po lekturze eseju prof. dr hab. Anny Wolff-Powęskiej, zatytułowanym „Dekalog pracy organicznej XXI wieku” i związanym z trwającym właśnie Rokiem Hipolita Cegielskiego, wypowiedział się w sposób następujący: „Idea pracy organicznej stanowi wzór, który warto naśladować i pielęgnować. Wzór, który w czasach postępującej globalizacji pozwala zachować własną tożsamość narodową przy jednoczesnym świadomym uczestnictwie w strukturach jednoczącej się Europy.

Co prawda, współcześnie nie postrzegamy już tej idei jako wspólnych działań narodu na rzecz gospodarczego i społecznego rozwoju kraju spustoszonego powstaniami i nieustającą walką z zaborcą. XIX-wieczna idea pracy organicznej wiązała się bezpośrednio z rezygnacją z dążeń niepodległościowych jako nierealnych i niemożliwych do urzeczywistnienia w danym czasie. Miała budować ogólnie pojęty dobrobyt przez rozwój handlu, przemysłu i rolnictwa, poprawę społeczno-ekonomicznej kondycji organizmu państwowego. Wdzięczni pierwszym organicznikom, zwłaszcza prekursorom pracy organicznej na ziemiach wielkopolskich czerpiemy z ich idei, kontynuując ją w zmienionej sytuacji geopolitycznej oraz ekonomicznej kraju. Dziś, mówiąc o idei pracy organicznej musimy postrzegać ją w kontekście troski o dobro naszego kraju jako demokratycznego państwa prawa funkcjonującego w strukturach europejskich.

Z biegiem czasu etos pracy organicznej uległ zmianie. Aktualne wciąż jednak pozostały główne wartości pracy organicznej – solidarność, rzetelność, sumienność, nauka, wolność, równość, demokracja i postawa obywatelska. Wartości te, przejawiające się zarówno w polityce, jak i gospodarce, wciąż zasługują na najwyższe uznanie i szacunek – bez nich nie byłoby mowy o postępie cywilizacyjnym. Kształcąc więc nasze młode pokolenia w duchu obywatelskości i odpowiedzialności za dobro wspólne, uczymy ich wiary w głęboki sens współdziałania na podstawowym szczeblu administracyjnym, w lokalnej wspólnocie.

Z jednostki czynimy świadomego obywatela. Tworzymy przyszłość. Demokracja bowiem – cytując prof. Wolff-Powęską – „wymaga gotowości do dialogu (...) codziennego zaangażowania obywatelskiego na rzecz dobra wspólnego”. Musimy pamiętać, że w naszych lokalnych środowiskach drzemie wielki potencjał, który w sprzyjających warunkach może być wykorzystany dla dobra całego kraju i narodu. Stąd tak ważne jest promowanie inicjatyw lokalnych. To jest nasza „pozytywistyczna praca od podstaw w XXI wieku”. Wspieranie działalności jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, małych i średnich przedsiębiorstw, promowanie regionalnej współpracy samorządowej i lokalnych inicjatyw społeczno-kulturalnych, przeciwdziałanie bezrobociu i wspieranie młodych uzdolnionych ludzi, przyczynia się do umacniania społeczeństwa obywatelskiego. A tylko jako solidarne społeczeństwo obywatelskie jesteśmy w stanie odnaleźć się w Europie jako równoprawny partner innych państw i stworzyć z nimi wspólnotę międzynarodową na miarę XXI wieku. Wspólnotę, która zarówno politycznie, jak i gospodarczo będzie w stanie sprostać nowym wyzwaniom oraz przeciwdziałać zagrożeniom i istniejącym jeszcze nierównościom społeczno-ekonomicznym jednoczącej się Europy.

Idea pracy organicznej oraz jej podstawowe wartości nie tylko nie straciły na aktualności, ale jak sądzę, charakteryzują współczesnych patriotów. Wciąż niezmiernie ważny pozostaje potencjał inicjatyw i przedsięwzięć podejmowanych lokalnie, w małej komórce społecznej. Współczesna idea pracy organicznej promuje zatem postawy obywatelskie i wspiera rozwój przedsiębiorczości, zwłaszcza małej oraz średniej. Zakłada wspólnotę działań na rzecz dobra ogólnego. Zmieniły się tylko – albo aż – warunki, w których przyszło nam się wypełniać dekalog pracy organicznej.

Ryszard Grobelny