Aktualności
Wybitny polski naukowiec odznaczony Medalem „Labor Omnia Vincit”
W dniu 17 lutego 2022 roku w siedzibie Towarzystwa im. Hipolita
Cegielskiego w Poznaniu, odbyła się miła, kameralna uroczystość, której
bohaterem był znakomity polski naukowiec, eksplorator Azji i obszaru
Pacyfiku, autor 12 książek o tematyce historycznej oraz kilkudziesięciu
artykułów naukowych i popularnonaukowych, twórca kilkudziesięciu filmów i
programów telewizyjnych a także wystaw plenerowych i ekspozycji stałych
– dr Adam Pleskaczyński. Został On zaproszony przez Prezydenta Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego – dr Mariana Króla, aby
odebrać przyznany Mu przez Towarzystwo Medal „Labor Omnia Vincit” –
wyróżnienie będące podziękowaniem za skuteczną, pożyteczną i ważną dla
społeczeństwa pracę. Medalem „Labor Omnia Vincit” Laureata udekorował osobiście Prezydent Towarzystwa dr Marian Król, któremu towarzyszył Sekretarz Zarządu Towarzystwa – Dominik Górny.(Na
zdjęciu od prawej: Prezydent Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego – dr
Marian Król i Laureat – dr Adam Pleskaczyński ).
Sylwetka Dostojnego
Laureata
Adam Pleskaczyński urodził się 13 września 1970 roku w Stargardzie, ale od siódmego roku życia związany jest z Poznaniem. Od strony ojca pochodzi ze znanej rodziny zamojskiej. Jego dziadek Karol w latach 1920-1926 był wiceburmistrzem Zamościa i pełniącym obowiązki burmistrza podczas oblężenia miasta przez wojska Budionnego w 1920 roku. Dziadek Leopold służył w tym czasie w 2 Pułku Lubelskiej Jazdy Ochotniczej, który organizowany był w lipcu 1920 roku przez słynnego zagończyka mjr. Feliksa Jaworskiego, a w okresie międzywojennym osiadł w Brazylii (w stanach Parana i Rio Grande do Sul), gdzie pracował w polskich i brazylijskich szkołach. Ze strony obu babć Adam Pleskaczyński pochodzi ze starych bojarskich rodów Wielkiego Księstwa Litewskiego. Pierwszym z nich jest ród Bohowitynów-Kozieradzkich h. Korczak, którzy wywodzili się z „ruskich kniaziów” na Podlasiu i zrobili błyskotliwą karierę u boku Jagiellonów. Iwan w 1546 roku został marszałkiem królewskim na dworze Zygmunta Augusta, a w 1548 starostą krzemienieckim. Za sprawą drugiej babci powiązany jest z rodem Buchowieckich h. Drogosław pochodzących z Księstwa Kobryńskiego. Jego przodkiem był m.in. Lew Iwanowicz Goleniszczewicz, którego w 1576 roku król Stefan Batory wysłał w poselstwie do Moskwy na dwór Iwana Groźnego (do dzisiaj zachował się obszerny zapis tej misji zatytułowany „Doniesienie poselstwa Lwa Buchowieckiego”, który ukazał się drukiem w języku rosyjskim w 1875 roku).
Adam Pleskaczyński od ukończenia w 1996 roku studiów historycznych na Uniwersytecie im. Adama Pleskaczyńskiego w Poznaniu zajmował się publicystyką i popularyzacją historii, a później również prowadzeniem badań naukowych w Polsce i Azji. W styczniu 2016 roku w Instytucie Historii UAM obronił z wyróżnieniem dysertację doktorską pt. Bezpowrotne straty osobowe Armii Czerwonej w walkach o Poznań w styczniu i lutym 1945 roku. Praca otrzymała również wyróżnienie nadane przez Prezydenta Poznania i kolegium rektorskie uczelni publicznych, w XIII edycji konkursu „Nagroda Miasta Poznania za wyróżniającą się pracę doktorską”.
W 2013 roku Adam Pleskaczyński zainicjował i w zakresie nauk historycznych opracował wniosek do Narodowego Centrum Nauki o wsparcie interdyscyplinarnego projektu badawczego. Rok później został przyznany grant na realizację i finasowanie projektu badawczego „Podróże nieodkryte”. Nieopublikowane dzienniki Bronisława Grąbczewskiego jako świadectwo historii i element dziedzictwa kulturowego. Podczas trzyletnich badań zespół naukowców (prof. Wawrzyniec Popiel-Machnicki, prof. Konstancja Pleskaczyński i dr Adam Pleskaczyński) przeprowadził kwerendy archiwalne w Petersburgu, Moskwie oraz badania terenowe w Kirgistanie i Uzbekistanie. Były one kontynuacją badań prowadzonych przez Adama Pleskaczyńskiego podczas pierwszej ekspedycji naukowej w 1993 roku w Pakistanie i chińskim Turkiestanie. Rezultatem projektu badawczego było wydanie w 2017 roku blisko sześciostronicowej książki Podróże nieodkryte. Dziennik ekspedycji Bronisława Grąbczewskiego 1889-1890 jako świadectwo historii i element dziedzictwa kulturowego, w dwóch wersjach językowych, po polsku i rosyjsku. Publikacja otrzymała wysokie opinie od Jego Królewskiej Mości Księcia Kentu Edwarda, od prof. Jean-Robert Pitte prezesa najstarszego na świecie towarzystwa geograficznego (Société de Géographie) z Paryża oraz od szefa Gabinetu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej min. Krzysztofa Szczerskiego. Ukoronowaniem pracy była Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Jarosława Gowina „za najlepszą książkę akademicką 2017 roku”.
W 2018 roku Instytut Pamięci Narodowej wydał książkę powstałą pod red. naukową Adama Pleskaczyńskiego i honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy, pt. Tobie, Polsko, na śmierć i na życie! Mogiły powstańców wielkopolskich poległych i zmarłych w latach 1918-1920. W 2020 roku (z okazji setnej rocznicy Bitwy Warszawskiej) Adam Pleskaczyński we współpracy z dr. Michałem Krzyżaniakiem przygotował książkę Oddziały wielkopolskie w walkach o wschodnią granicę Rzeczypospolitej, która również została wydana przez IPN. Najnowszą pozycją autorstwa Adama Pleskaczyńskiego jest przełomowy album monograficzny zawierający ponad tysiąc archiwalnych fotografii z okresu niemieckiej okupacji pt. Wartheland. Dzieje zbrodni wydany przez Instytut Pamięci Narodowej w 2021 roku.
Poza działalnością naukową Adam Pleskaczyński zajmuje się popularyzowaniem historii. Jest autorem i współautorem pięciu książek poświęconych historii Poznania i Wielkopolski (I haj vivat Poznańczanie. Co o Poznaniu wiedzieć wypada z 2001 roku, Podręcznik Poznańczyka albo 250 dowodów wyższości Poznania nad resztą świata z 2002 roku, Swój do swego czyli Księga Kupiectwa Poznańskiego z 2004 roku, Księga Rozmaitości Wielkopolskich z 2006 i Kryminalna historia Poznania z roku 2008) oraz ponad stu artykułów drukowanych w prasie ogólnopolskiej i regionalnej. Adam Pleskaczyński jest również reżyserem lub współreżyserem kilkudziesięciu odcinków historycznych programów dokumentalnych zrealizowanych dla telewizji regionalnej – w tym popularnej serii „Tajemnice Poznania” i „Przewodnik poznańskiego szowinisty” oraz kilkunastu filmów dokumentalnych emitowanych w stacjach ogólnopolskich. Do najważniejszych z nich należą: „900 dni, które zmieniły Poznań”, opisujący dzieje Powszechnej Wystawy Krajowej i „Gniezno 1000-2000” – film przygotowany na potrzeby wyjazdowej sesji połączonych izb parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej w Gnieźnie.
Zrealizował ponadto filmy dokumentalne z rejonu Azji i Pacyfiku, w tym m.in. pionierskie produkcje z indonezyjskiej części Nowej Gwinei: „Irian Jaya – oblicza raju” (1997) i „Wielka uczta w Dolinie Baliem” (1997) oraz film o działalności Ojca Mariana Żelazka w leprozorium w Puri w Indiach „A mnie być coraz mniejszym…”(2002). W 2009 roku rozpoczął współpracę z Centrum Turystyki Kulturowej „Trakt”, która zaowocowała opracowaniem przez niego wystaw plenerowych poświęconych historii Poznania. Były to: w 2010 roku wystawa na ul. Święty Marcin, pt. „Odkrycie Stulecia – Dzielnica Zamkowa 1910-2010” oraz w 2011 roku na Starym Rynku pt. „Traktem akademickim. Dzieje szkolnictwa wyższego w Poznaniu” (wystawa ta była prezentowa również w 2013 roku z okazji Poznańskiej Inauguracji Akademickiej na Międzynarodowych Targach Poznańskich). W 2011 roku wyreżyserował krótkometrażowy, animowany film historyczny „Trzy… dwa… jeden… TRAKT!”. W 2010 został powołany przez władze miasta na stanowisko kuratora ekspozycji stałej we wznoszonym na Śródce Interaktywnym Centrum Historii Ostrowa Tumskiego. Podczas prac koncepcyjnych współpracował z poznańskim środowiskiem naukowym z Instytutu Historii UAM, Instytutu Prahistorii UAM i Muzeum Archeologicznego. Efektem tej współpracy było wyreżyserowanie (wspólnie z producentem filmowym Mariuszem Lisieckim) wszystkich filmów fabularnych i animacji komputerowych znajdujących się aktualnie w przestrzeni ekspozycyjnej ICHOT „Brama Poznania”.
Adam Pleskaczyński udziela się również społecznie. W 2002 roku zainicjował akcję „Milion rupii dla Ojca Żelazka” przeprowadzoną przez Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego, która zakończyła się zebraniem miliona rupii indyjskich na utrzymanie wioski trędowatych w Puri oraz realizacją filmu dokumentalnego „A mnie być coraz mniejszym”. W 2011 roku został mianowany przez wojewodę wielkopolskiego członkiem Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Współpracował również z Wydziałem Polityki Społecznej Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego oraz z Polskim Czerwonym Krzyżem, pomagając w odnalezieniu miejsc pochówków żołnierskich na terenie województwa wielkopolskiego. Od wielu lat współpracuje także z wielkopolskimi ośrodkami naukowymi prowadząc obserwacje ptaków, których wyniki wykorzystywane są w zbiorowych opracowaniach poświęconych ornitofaunie regionu. W latach 90 ub. wieku zorganizował również kilka pionierskich wypraw, m.in. do Pakistanu i chińskiego Turkiestanu, przez Karakorum i południowym szlakiem wzdłuż Pustyni Taklamakan (1993), do zachodniej (indonezyjskiej) części Papuy Nowej Gwinei (1994) czy do terytorium plemiennego Sarareiket na Archipelagu Mentawai na zachód od Sumatry (1995). Jest żonaty, żona Konstancja jest projektantem, profesorem Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Ich syn Paweł jest programistą.
Laureata
Adam Pleskaczyński urodził się 13 września 1970 roku w Stargardzie, ale od siódmego roku życia związany jest z Poznaniem. Od strony ojca pochodzi ze znanej rodziny zamojskiej. Jego dziadek Karol w latach 1920-1926 był wiceburmistrzem Zamościa i pełniącym obowiązki burmistrza podczas oblężenia miasta przez wojska Budionnego w 1920 roku. Dziadek Leopold służył w tym czasie w 2 Pułku Lubelskiej Jazdy Ochotniczej, który organizowany był w lipcu 1920 roku przez słynnego zagończyka mjr. Feliksa Jaworskiego, a w okresie międzywojennym osiadł w Brazylii (w stanach Parana i Rio Grande do Sul), gdzie pracował w polskich i brazylijskich szkołach. Ze strony obu babć Adam Pleskaczyński pochodzi ze starych bojarskich rodów Wielkiego Księstwa Litewskiego. Pierwszym z nich jest ród Bohowitynów-Kozieradzkich h. Korczak, którzy wywodzili się z „ruskich kniaziów” na Podlasiu i zrobili błyskotliwą karierę u boku Jagiellonów. Iwan w 1546 roku został marszałkiem królewskim na dworze Zygmunta Augusta, a w 1548 starostą krzemienieckim. Za sprawą drugiej babci powiązany jest z rodem Buchowieckich h. Drogosław pochodzących z Księstwa Kobryńskiego. Jego przodkiem był m.in. Lew Iwanowicz Goleniszczewicz, którego w 1576 roku król Stefan Batory wysłał w poselstwie do Moskwy na dwór Iwana Groźnego (do dzisiaj zachował się obszerny zapis tej misji zatytułowany „Doniesienie poselstwa Lwa Buchowieckiego”, który ukazał się drukiem w języku rosyjskim w 1875 roku). Adam Pleskaczyński od ukończenia w 1996 roku studiów historycznych na Uniwersytecie im. Adama Pleskaczyńskiego w Poznaniu zajmował się publicystyką i popularyzacją historii, a później również prowadzeniem badań naukowych w Polsce i Azji. W styczniu 2016 roku w Instytucie Historii UAM obronił z wyróżnieniem dysertację doktorską pt. Bezpowrotne straty osobowe Armii Czerwonej w walkach o Poznań w styczniu i lutym 1945 roku. Praca otrzymała również wyróżnienie nadane przez Prezydenta Poznania i kolegium rektorskie uczelni publicznych, w XIII edycji konkursu „Nagroda Miasta Poznania za wyróżniającą się pracę doktorską”.
W 2013 roku Adam Pleskaczyński zainicjował i w zakresie nauk historycznych opracował wniosek do Narodowego Centrum Nauki o wsparcie interdyscyplinarnego projektu badawczego. Rok później został przyznany grant na realizację i finasowanie projektu badawczego „Podróże nieodkryte”. Nieopublikowane dzienniki Bronisława Grąbczewskiego jako świadectwo historii i element dziedzictwa kulturowego. Podczas trzyletnich badań zespół naukowców (prof. Wawrzyniec Popiel-Machnicki, prof. Konstancja Pleskaczyński i dr Adam Pleskaczyński) przeprowadził kwerendy archiwalne w Petersburgu, Moskwie oraz badania terenowe w Kirgistanie i Uzbekistanie. Były one kontynuacją badań prowadzonych przez Adama Pleskaczyńskiego podczas pierwszej ekspedycji naukowej w 1993 roku w Pakistanie i chińskim Turkiestanie. Rezultatem projektu badawczego było wydanie w 2017 roku blisko sześciostronicowej książki Podróże nieodkryte. Dziennik ekspedycji Bronisława Grąbczewskiego 1889-1890 jako świadectwo historii i element dziedzictwa kulturowego, w dwóch wersjach językowych, po polsku i rosyjsku. Publikacja otrzymała wysokie opinie od Jego Królewskiej Mości Księcia Kentu Edwarda, od prof. Jean-Robert Pitte prezesa najstarszego na świecie towarzystwa geograficznego (Société de Géographie) z Paryża oraz od szefa Gabinetu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej min. Krzysztofa Szczerskiego. Ukoronowaniem pracy była Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Jarosława Gowina „za najlepszą książkę akademicką 2017 roku”.
W 2018 roku Instytut Pamięci Narodowej wydał książkę powstałą pod red. naukową Adama Pleskaczyńskiego i honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy, pt. Tobie, Polsko, na śmierć i na życie! Mogiły powstańców wielkopolskich poległych i zmarłych w latach 1918-1920. W 2020 roku (z okazji setnej rocznicy Bitwy Warszawskiej) Adam Pleskaczyński we współpracy z dr. Michałem Krzyżaniakiem przygotował książkę Oddziały wielkopolskie w walkach o wschodnią granicę Rzeczypospolitej, która również została wydana przez IPN. Najnowszą pozycją autorstwa Adama Pleskaczyńskiego jest przełomowy album monograficzny zawierający ponad tysiąc archiwalnych fotografii z okresu niemieckiej okupacji pt. Wartheland. Dzieje zbrodni wydany przez Instytut Pamięci Narodowej w 2021 roku.
Poza działalnością naukową Adam Pleskaczyński zajmuje się popularyzowaniem historii. Jest autorem i współautorem pięciu książek poświęconych historii Poznania i Wielkopolski (I haj vivat Poznańczanie. Co o Poznaniu wiedzieć wypada z 2001 roku, Podręcznik Poznańczyka albo 250 dowodów wyższości Poznania nad resztą świata z 2002 roku, Swój do swego czyli Księga Kupiectwa Poznańskiego z 2004 roku, Księga Rozmaitości Wielkopolskich z 2006 i Kryminalna historia Poznania z roku 2008) oraz ponad stu artykułów drukowanych w prasie ogólnopolskiej i regionalnej. Adam Pleskaczyński jest również reżyserem lub współreżyserem kilkudziesięciu odcinków historycznych programów dokumentalnych zrealizowanych dla telewizji regionalnej – w tym popularnej serii „Tajemnice Poznania” i „Przewodnik poznańskiego szowinisty” oraz kilkunastu filmów dokumentalnych emitowanych w stacjach ogólnopolskich. Do najważniejszych z nich należą: „900 dni, które zmieniły Poznań”, opisujący dzieje Powszechnej Wystawy Krajowej i „Gniezno 1000-2000” – film przygotowany na potrzeby wyjazdowej sesji połączonych izb parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej w Gnieźnie.
Zrealizował ponadto filmy dokumentalne z rejonu Azji i Pacyfiku, w tym m.in. pionierskie produkcje z indonezyjskiej części Nowej Gwinei: „Irian Jaya – oblicza raju” (1997) i „Wielka uczta w Dolinie Baliem” (1997) oraz film o działalności Ojca Mariana Żelazka w leprozorium w Puri w Indiach „A mnie być coraz mniejszym…”(2002). W 2009 roku rozpoczął współpracę z Centrum Turystyki Kulturowej „Trakt”, która zaowocowała opracowaniem przez niego wystaw plenerowych poświęconych historii Poznania. Były to: w 2010 roku wystawa na ul. Święty Marcin, pt. „Odkrycie Stulecia – Dzielnica Zamkowa 1910-2010” oraz w 2011 roku na Starym Rynku pt. „Traktem akademickim. Dzieje szkolnictwa wyższego w Poznaniu” (wystawa ta była prezentowa również w 2013 roku z okazji Poznańskiej Inauguracji Akademickiej na Międzynarodowych Targach Poznańskich). W 2011 roku wyreżyserował krótkometrażowy, animowany film historyczny „Trzy… dwa… jeden… TRAKT!”. W 2010 został powołany przez władze miasta na stanowisko kuratora ekspozycji stałej we wznoszonym na Śródce Interaktywnym Centrum Historii Ostrowa Tumskiego. Podczas prac koncepcyjnych współpracował z poznańskim środowiskiem naukowym z Instytutu Historii UAM, Instytutu Prahistorii UAM i Muzeum Archeologicznego. Efektem tej współpracy było wyreżyserowanie (wspólnie z producentem filmowym Mariuszem Lisieckim) wszystkich filmów fabularnych i animacji komputerowych znajdujących się aktualnie w przestrzeni ekspozycyjnej ICHOT „Brama Poznania”.
Adam Pleskaczyński udziela się również społecznie. W 2002 roku zainicjował akcję „Milion rupii dla Ojca Żelazka” przeprowadzoną przez Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego, która zakończyła się zebraniem miliona rupii indyjskich na utrzymanie wioski trędowatych w Puri oraz realizacją filmu dokumentalnego „A mnie być coraz mniejszym”. W 2011 roku został mianowany przez wojewodę wielkopolskiego członkiem Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Współpracował również z Wydziałem Polityki Społecznej Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego oraz z Polskim Czerwonym Krzyżem, pomagając w odnalezieniu miejsc pochówków żołnierskich na terenie województwa wielkopolskiego. Od wielu lat współpracuje także z wielkopolskimi ośrodkami naukowymi prowadząc obserwacje ptaków, których wyniki wykorzystywane są w zbiorowych opracowaniach poświęconych ornitofaunie regionu. W latach 90 ub. wieku zorganizował również kilka pionierskich wypraw, m.in. do Pakistanu i chińskiego Turkiestanu, przez Karakorum i południowym szlakiem wzdłuż Pustyni Taklamakan (1993), do zachodniej (indonezyjskiej) części Papuy Nowej Gwinei (1994) czy do terytorium plemiennego Sarareiket na Archipelagu Mentawai na zachód od Sumatry (1995). Jest żonaty, żona Konstancja jest projektantem, profesorem Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Ich syn Paweł jest programistą.
